توده های متعددی که زیر پوست جمع می شوند، لیپوم (LIPOMA) نام دارند. لیپوم، غده های خوش خیم بافت چربی است و بیشتر در بافت های نرم بدن دیده می شود.

لیپوم ها، توده های خوش خیمی هستند که از تجمع سلول های چربی به وجود می آیند. این توده ها معمولا در بافت های زیر پوستی به وجود می آیند.

لیپوم یا لیپوما را غده چربی یا کیست چربی نیز می گویند.

لیپوم قابل لمس و نرم و به طور معمول متورم است.

بیشتر اوقات، لیپوم خیلی بزرگ نیست و قطر آن در حد چند سانتی متر است.

کیست‌ها اغلب بدون درد می‌باشند، ولی اگر همین کیست‌ها بزرگ شوند و روی یک ریشه عصبی که در زیر توده قرار دارد فشار بیاورند، دردناک می‌شود.

کیست‌های ناحیه سر، صورت، گردن و نواحی اطراف گوش اغلب در افراد با پوست چرب و سابقه آکنه دیده می‌‌شوند و در برخی خانواده‌ها بیشتر وجود دارند.

همچنین در مردان دو برابر خانم‌ها ایجاد می‌شوند و در بچگی نادرند.

نوع عروقی لیپوم شامل بافت چربی همراه با عروق و عضلات صاف است.

در نوع مادرزادی لیپوم که نادر است، غده همراه با رشد کودک رشد می کند و بزرگ می شود.

لیپوما نیازی به درمان ندارد، مگر این که دردناک و متحرک شود و یا اندازه آن مشکل به وجود آورد. در این گونه موارد در ابتدا باید برای تشخیص بدخیم بودن توده، نمونه برداری انجام شود.

نوع بدخیم این توده ها «لیپوسارکوما» نام دارد. «سارکوما» نام عمومی برای سرطان های نسج نرم است.

منظور از سرطان های نسج نرم، بروز سرطان در مجموعه ای از سلول ها و بافت ها مانند عضلات، نسج چربی، بافت های همبند، عضلات صاف و غیر ارادی دیواره های دستگاه گوارش و غیره است که در سراسر بدن وجود دارد.

اگر این سرطان در نسج چربی پیدا شود، به آن لیپوسارکوما و اگر در نسج عضلانی باشد به آن لیومیوسارکوما می گویند.

بعضی کیست‌هایی که در سر ایجاد می‌شوند، معمولا ژنتیکی هستند و بیشتر در خانم‌ها شیوع دارند که مو روی آن می‌ریزد.

همچنین تعداد آنها ممکن است از یک عدد بیشتر باشد، اما معمولا بدون درد و بدون مجرا به سطح پوست هستند و معمولا التهاب و قرمزی پیدا نمی‌کنند.

در این نوع کیست، بیمار بیشتر به علت کم شدن مو در آن ناحیه و احساس ناراحتی هنگام شانه کردن موها مراجعه می‌کند.

برخی از این کیست‌ها ممکن است در خانم‌های بالای 60 سال به تعداد زیاد در کنار هم ایجاد گردند که بهتر است هرچه زودتر برداشته شوند؛ چون احتمال بدخیمی دارند.

توده‌هایی که در ناحیه اندام‌ها و سینه و شکم به وجود می‌آیند، اغلب متحرک نیستند و بدون درد می‌باشند و معمولا نیاز به درمان ندارند، مگر آنکه دردناک شده یا از نظر ظاهری برای بیمار ناخوشایند باشند.

روش درمان کیست‌‌ها، جراحی و برداشتن آنها توسط پزشک متخصص است و حتما باید جهت پاتولوژی فرستاده شوند.

 اگر کیست‌ها دچار التهاب شده و قرمز و دردناک شوند، بیمار حتما باید به پزشک مراجعه کند تا با مصرف آنتی‌بیوتیک و تخلیه کیست از انتشار عفونت جلوگیری به عمل آید.

اگر فرد مبتلا به موقع به پزشک مراجعه کند و بیماری او تشخیص داده شود قابل درمان است، زیرا این توده را به راحتی می توان با جراحی خارج کرد.

ضمن این که باید توجه داشت خروج این غده ها بسیار آسان و در زمان کوتاهی انجام پذیر است.

از روش های لیپوساکشن و لیزر لیپولیز هم می توان

برای برطرف کردن این غده ها استفاده کرد که این روش ها نیازی به برش ندارند، ولی احتمال برگشت پذیری غده ها در این روش ها وجود دارد.

مناسب ترین روش برای درمان، جراحی است که با بی حسی موضعی انجام می شود. جراحی در موارد درد یا حساسیت، التهاب یا عفونت، وجود ترشحات در توده و یا چسبندگی به اطراف و افزایش اندازه توده انجام می شود.

بعضی اوقات این توده ها در مکان های حساس مثل مفاصل، بین عضلات و... قرار می گیرد که باید حتی بدون در نظر گرفتن موارد گفته شده، اقدام به جراحی کرد.

______________________________

منابع:

روزنامه خراسان - دکتر عتباتی، متخصص داخلی

هفته نامه سلامت